1. Tại sao nên đi chùa ở Đà Lạt?

Đà Lạt là một trong những tỉnh thành có nhiều chùa nhất Việt Nam. Trong văn hóa của người Việt, chùa là nơi để tín ngưỡng, cầu nguyện của người dân. Trải dài từ Bắc chí Nam, dù bất cứ tỉnh thành nào cũng xuất hiện chùa chiềng. Mỗi nơi sẽ có một vẻ khác nhau. Đến với Đà Lạt các bạn nhất định nên một lần trải nghiệm đặt chân đến những ngôi chùa ở chốn này. Bởi những lí do sau đây:

  • Vốn được tọa lạc ở mảnh đất thanh bình nên chùa Đà Lạt nổi tiếng linh thiêng, yên tĩnh. Rất phù hợp cho du khách đến đây để cầu an, hành hương, viếng lễ. Tìm chốn thanh tịnh để giải tỏa áp lực, muộn phiền cho cuộc sống.
  • Là mảnh đất được giao thoa nhiều nét văn hóa khác nhau. Nên đến tham quan các ngôi chùa ở đây các bạn sẽ có cơ hội mở mang tầm mắt. Học hỏi và trải nghiệm những nét đẹp trong văn hóa chùa chiềng của Việt Nam và thế giới.
  • Không những thế, khi đến đây các bạn còn có dịp để ngắm cảnh núi, sông hữu tình thơ mộng. Điều mà không phải mảnh đất nào cũng có thể mang đến cho bạn trải nghiệm tuyệt vời ấy!

    chùa ở đà lạt về đêm
    Vẻ đẹp của chùa ở Đà Lạt. Ảnh Internet

2. Những ngôi chùa nổi tiếng ở Đà Lạt

2.1. Chùa Linh Phước ở Đà Lạt

  • Địa chỉ: 120 Tự Phước, phường 11, thành phố Đà Lạt, tỉnh Lâm Đồng.
  • Số điện thoại: để có thể liên hệ với chùa bạn có thể gọi theo số 0263.3700.297.
  • Chùa Linh Phước hay còn có tên gọi khác là Chùa Ve Chai. Đây là một trong những ngôi chùa có kiến trúc độc đáo tại Đà Lạt. Sở dĩ có tên gọi này là vì toàn bộ công trình kiến trúc của chùa đều được chạm trổ độc đáo từ những mảnh khảm sứ, sành. Đặc biệt các mảnh vỏ chai ở bên ngoài vô cùng lạ mắt. Chùa được khởi công xây dựng từ năm 1949 nhưng đến tận năm 1990 mới hoàn thành toàn bộ công trình nghệ thuật. 
  • Vì sở hữu những nét kiến trúc độc đáo không lẫn với bất cứ ngôi chùa nào nên chùa Linh Phước trở nên rất nổi tiếng. Nhất là được nhiều du khách đến viếng thăm mỗi ngày. Đến đây người ta  không những để viếng lễ, hành hương mà còn chiêm ngưỡng vẻ đẹp đồ sộ, nguy nga của ngôi chùa xinh đẹp này.
chùa linh phước đà lạt
Kiến trúc độc đáo của chùa Linh Phước. Ảnh Internet

2.2. Thiền viện trúc lâm Đà Lạt 

Địa chỉ: Đường Trần Thánh Tông, phường 3, thành phố Đà Lạt. Nằm trên núi Phụng Hoàng, bên hồ Tuyền Lâm.

  • Thiền viện Trúc Lâm là ngôi chùa nổi tiếng trứ danh Đà Lạt. Ngôi chùa này được khởi công xây dựng từ năm 1993 đến năm 1994 thì hoàn thành. Thiền Viện vốn nổi tiếng bởi vẻ đẹp trầm mặc và cổ kính. Chùa được tọa lạc ở trên núi cao. Tách biệt hoàn toàn với cuộc sống xô bồ tấp nập. Nên đây là địa điểm thú vị để du khách đến tham quan và tịnh tâm. Lấy lại cân bằng cho cuộc sống. Khi bước chân đến cổng chùa các bạn sẽ ấn tượng với khung cảnh non nước hữu tình. Xung quanh chùa là những rừng thông già, cao vút. Phía xa xa là hồ tuyền lâm thơ mộng và xinh đẹp.
  • Một điểm vô cùng độc đáo và thú vị khi tham quan Thiền Viện đó chính là cáp treo. Đây được xem là điểm sáng của Thiền Viện. Rất hiếm những ngôi chùa nào ở Việt Nam sở hữu điều này. Nếu có dịp các bạn hãy thử đi đến thiền viện bằng cáp treo từ đồi Robin Đà Lạt xuống Thiền Viện để trải nghiệm cảm giác mới lạ. Khi đi cáo treo các bạn tha hồ mà ngắm cảnh núi non Tây Nguyên hùng vĩ. Có dịp mở mang tầm mắt nhìn ngắm chốn bồng lai tiên cảnh vạn người mê. 
chàng trai ngồi tại thiền viện trúc lâm
Du khách check – in tại Thiền Viện Trúc Lâm. Ảnh Internet

2.3. Thiên Vương Cổ Sát 

Địa chỉ: Ở số 358 đường Khe Sanh, phường 10, thành phố Đà Lạt.

  • Chùa Thiên Vương Cổ Sát hay còn gọi là Chùa Tàu được xây dựng từ năm 1958. Là một trong những ngôi chùa mang đậm nét kiến trúc của người Trung Hoa cổ. Chùa thật khéo chọn vi trí tọa lạc cho mình. Khi nó được nằm ở một vị trí yên tĩnh trên Dồi Rồng của phố núi .Nhưng lại không tách biệt khỏi thành phố như thiền viện Trúc Lâm. Chùa Thiên Vương Cổt tọa lạc ở giữa Đà Lạt, chỉ cách trung tâm thành phố 5km.
  • Có lẽ chùa Tàu không chỉ nổi tiếng với kiến trúc đẹp mà còn thu hút bởi chiếc bàn xoay ở chùa Tàu kỳ diệu. Sự kỳ diệu này đến nay vẫn chưa có lời giải thích nào hợp lý. Và cũng điểm thu hút sự tò mò của nhiều du khách đến thăm ngôi chùa. Và cũng có nhiều du khách cho rằng cũng chính nhờ chiếc bàn kỳ diệu. Cầu được ước thấy này mà các bạn trẻ chưa tìm được nửa kia của mình hay đến đây để cầu duyên. Với mong muốn khi đi lẻ bóng khi về có đôi. Và cũng chính vì sự linh thiêng, linh ứng nên Chùa Tàu ngày càng trở nên nổi tiếng. Và thu hút nhiều khách du lịch đến đây để tham quan và nguyện cầu.
cặp đôi chụp ảnh cưới ở thiên vương cổ sát
Du khách chụp ảnh cưới tại chùa Tàu Đà Lạt. Ảnh Internet

2.4. Chùa Linh Sơn 

Địa chỉ: 120 Nguyễn Văn Trỗi, phường 2, Thành phố Đà Lạt, tỉnh Lâm Đồng

  • Chùa Linh Sơn được mệnh danh là ngôi chùa cổ ở Đà Lạt. Với kiến trúc vô cùng độc đáo và hấp dẫn. Chùa được xây dựng từ năm 1938. Là địa điểm hành hương không thể bỏ qua của du khách khi đến với Đà Lạt. Đồng thời đây cũng là một địa điểm du lịch nổi tiếng được nhiều người tham quan lễ Phật hàng ngày.
  • Chùa Linh Sơn không chỉ là nơi để thờ Phật. Mà đây còn là một danh lam thắng cảnh và di tích lịch sử nổi tiếng của xứ sở sương mù xinh đẹp. Nơi đây đã trải qua những năm kháng chiến và đã trường tồn cùng với các mốc lịch sử Việt Nam. Đến đây, bạn sẽ hòa mình vào những giai điệu Phật tử. Hương thơm phảng phất của khói nhang, tán cây rợp mát rượi. Nếu có một điều ước có lẽ du khách chỉ muốn thời gian ngừng trôi để được sống chậm một chút. Để đắm mình vào khung cảnh nên thơ này nhiều hơn nữa, lâu hơn nữa…
chùa linh sơn đà lạt
Tượng phật tại chùa Linh Sơn. Ảnh Internet

2.5. Linh Quy Pháp Ấn 

Địa chỉ: Đồi 45, xã Lộc Thành, huyện Bảo Lâm, tỉnh Lâm Đồng. Nằm ngoài vùng ngoại ô thành phố Đà Lạt cách thành phố khoảng 113 km về phía quốc lộ 20.

  • Điểm nhấn của ngôi chùa chính là cổng trời nằm giữa ngàn mây. Nhiều người còn ví cổng trời giống như chốn cõi tiên, cõi phật. Nơi đây còn được mệnh danh là một trong những địa điểm săn mây đẹp nhất Đà Lạt. Vào sáng sớm, khi đất trời còn chưa bừng tỉnh thì nơi đây được phủ bởi màn sương trắng xóa, giăng kín lối. Không phân biệt được đâu là sương, đâu là mây. Đợi một tí, lúc mặt trời lên, những tia nắng ấm áp và rực rỡ chiếu sáng lên những đám mây lơ lửng lên không trung giống như một bức tranh sơn dầu được chấm phá bởi những nét tài tình của người nghệ sĩ tài ba.
  • Đến lúc chiều tà, đây chính là địa điểm ngắm hoàng hôn lý tưởng. Vốn được tọa lạc trên núi cao, nên từ cổng trời du khách có thể phóng mắt nhìn ra xa. Ngắm ánh mặt trời đang dần dần nấp mình sau lưng núi. Những tia nắng vàng rực rỡ, làm sáng cả một vùng trời, khiến ai khi chứng kiến cảnh này đều xuýt xoa trầm trộ và không ngớt lời khen ngợi. Đến đây bạn chỉ cần đem theo một chiếc máy ảnh “xịn xò” và tạo dáng “so deep” là có thể cho ra đời hàng ngàn tấm ảnh vạn người mê.
linh quy pháp ấn
Vẻ đẹp mộng mơ của Linh Quy Pháp Ấn. Ảnh Internet

2.6. Chùa Linh Quang Đà Lạt

Địa chỉ: 133 Ngô Quyền, Phường 6, Thành phố Đà Lạt, Tỉnh Lâm Đồng.

  • Chùa Linh Quang Đà Lạt là ngôi chùa được xây dựng đầu tiên tại thành phố Đà lạt (1931). Là ngôi chùa cổ nhất ở đây, đặt nền móng  khơi nguồn đạo pháp tại Lâm Đồng. Ngày trước chùa Linh Quang Đà Lạt chỉ là một am nhỏ. Ngôi chùa này được nhiều người biết đến từ khi được vua Bảo Đại và Hoàng Thái Hậu ghé thăm và cảm mến. Sau đó ban cho biển ngạch sắc tứ cao quý. Chính vì thế nên chùa còn được gọi với tên đầy đủ là Sắc tứ Linh Quang Tự.
  • Khi đến tham quan chùa các bạn sẽ rất thích thú với lối kiến trúc cổ. Kết hợp độc đáo giữa nghệ thuật Trung Hoa và Việt Nam. Những mái ngói rêu phong cổ kính, uốn cong tại bốn góc của nóc chùa được trạm trổ hình Long, Lân, Quy, Phụng. Cùng các con giao uốn lượn gắn ghép nhiều mảnh sành sứ đủ màu sắc. Chính những điều này càng tôn lên nét trầm mặc và linh thiêng cho ngôi chùa cổ xinh đẹp này.
chùa linh quang
Chùa Linh Quang mang nét đẹp cổ kính. Ảnh Internet

2.7. Thiền Viện Vạn Hạnh Đà Lạt

  • Địa chỉ: 39 đường Phù Đổng Thiên Vương, phường 8, thành phố du lịch Đà Lt, tỉnh Lâm Đồng. 
  • Số điện thoại: Nếu muốn thêm thông tin về chùa Vạn Hanh bạn có thể liên hệ qua số: 02633.826487

Những điều cần biết về Thiền Viện

Nơi đây là ngôi Thiền Viện lớn nhất của thành phố Đà Lạt. Ngôi thiền viện này đã chứng kiến biết bao nhiêu thăng trầm lịch sử. Nếu “gu” của bạn là thích tìm hiểu về kiến trúc văn hóa cổ xưa. Hoặc bạn là một người tín ngưỡng Phật giáo thì đây đích thị là điểm đến thú vị, nhất định bạn không được bỏ qua đấy nhé! 

Điểm độc đáo của Thiền Viện Vạn Hạnh

  • Điểm nhấn độc đáo nhất của ngôi chùa chính là tượng phật Thích Ca Niêm Hoa Vi Tiếu khổng lồ được tôn trí ở ngoài trời. Được biết, tượng có chiều cao 28 mét, được làm từ son thiếp vàng. Đây không những là nét độc đáo của chùa mà còn là một trong những kiến trúc vĩ đại của phật giáo Việt Nam. Một tác phẩm mĩ thuật lớn, tác phẩm này được đánh giá là đẹp và hiện đại nhất nước ta. 
  • Bước theo những bậc tam cấp vào phía bên trong khuôn viên. Du khách sẽ được nhìn ngắm những khu tiểu cảnh được trang trí cực kì đẹp mắt. Nơi đây giống như một Đà Lạt thu nhỏ. Với đầy đủ các loài cây và loài hoa đặc trưng tại thành phố mù sương này. Chính vì thế nếu có dịp ghé thăm Đà Lạt. Bạn hãy ghé thăm Thiền Viện Vạn Hạnh để chiêm ngưỡng kiến trúc cổ kính của chùa và cảm nhận được không gian an nhiên ở đây nhé!
thiền viện vạn hạnh
Tượng Phật khổng lồ tại Thiền Viện Vạn Hạnh. Ảnh Internet

2.8. Chùa Linh Phong 

Địa chỉ: 72C đường Hoàng Hoa Thám, thành phố Đà Lạt, tỉnh Lâm Đồng.

  • Chùa Linh Phong hay còn có tên gọi khác là chùa Sư Nữ Linh Phong. Đây cũng chính là ngôi chùa dành cho sư cô đầu tiên tại Đà Lạt. Chùa được xây dựng theo lối kiến trúc những đình làng của miền Trung xưa. Mái chùa được thiết kế theo lối kép cong. Phía trên mái còn được trang trí bằng tứ linh uốn lượn giữa đại ngàn.
  • Không những thế, nhờ ngôi chùa được tọa lạc ở vị trí đắc địa. Nơi ngọn đồi yên tĩnh, không gian mát mẽ, thoáng đãng. Xung quanh là non nước hữu tình như bức tranh thơ mộng. Đến đây du khách tha hồ mà ngắm cảnh, phóng tầm mắt để ngắm nhìn những khung cảnh thơ mộng của Đà Lạt từ trên cao, với đỉnh Lang Biang thấp thoáng nơi chân trời xanh thẳm…
chùa linh phong đà lạt
Vẻ đẹp thanh bình của chùa Linh Phong. Ảnh Internet

2.9. Chùa Quan Âm

Địa chỉ: Khe Sanh, Phường 10, thành phố Đà Lạt, tỉnh Lâm Đồng.

  • Chùa Quan Âm được tọa lạc ngay giữa lòng thành phố Đà Lạt xinh đẹp. Bước qua lối cổng tam quan du khách khách tham quan sẽ được chiêm bái những tượng Phật được làm bằng vàng, ngọc và những loại gỗ quý nhất.
  • Chùa Quan Âm nổi tiếng ở Đà Lạt vì có cây hoa chuông vàng đầu tiên ở bên cạnh Hồ Xuân Hương. Đến tham quan ngôi chùa du khách có thể làm lễ cầu an, dâng hương cúng Phật và được thầy tặng chữ thư pháp. Ngoài ra, du khách còn được khám phá “bộ sưu tập” về hoa lớn nhất và đầy đủ nhất của Đà Lạt với hàng trăm giống hoa khác nhau. Ở đây có một khu vườn phong lan khá lớn và thuộc loại đẹp nhất của Đà Lạt. Du khách tha hồ mà chiêm ngưỡng nhé!
tượng quan âm khổng lồ
Tượng phật quan âm khổng lồ. Ảnh Internet

2.10. Chùa Vạn Đức Đà Lạt và vườn tam giác mạch đẹp ngây ngất

Địa chỉ: Đường tỉnh 725, xã Tà Nung, Thành phố Đà Lạt, Lâm Đồng.

  • Chùa Vạn Đức là ngôi chùa duy nhất tại xã Tà Nung. Cách thành phố Đà Lạt khoảng 17km. Được biết, ngôi chùa này được xây dựng từ cuối năm 1994 do thầy Thích Vạn Chí làm trụ trì. Ngôi chùa được nhiều người biết tới khi có công trình kiến trúc mô phỏng giống như chùa Một Cột ở Hà Nội. Đây chính là điểm nhất nổi bật của chùa. Để những ai không có dịp đi xa vẫn có thể đến đây chiêm ngưỡng.
  • Chùa còn được nhiều du khách biết đến với vườn hoa tam giác mạch xinh đẹp. Chính nhờ vườn hoa này đã tạo cho khuôn viên thêm rực rỡ, phong cảnh thêm hữu tình và thơ mộng. Nhờ những luống hoa mang sắc vàng rực rỡ này mà các bạn trẻ, những cặp tình nhân, hay gia đình đến đây để thưởng ngoạn. Hòa mình vào núi đồi thơ mộng, nên thơ ở địa điểm đẹp của Đà Lạt này.
chùa vạn đức đà lạt
Kiến trúc độc đáo của chùa Vạn Đức. Ảnh Internet

2.11. Chùa Linh Ẩn 

Địa chỉ: Thị trấn Nam Ban, huyện Lâm Hà, tỉnh Lâm Đồng.

  • Nằm cách trung tâm thành phố Đà Lạt chưa đầy 30 km. Ngôi chùa này còn được nhắc đến với tên gọi Linh Ẩn Tự, nơi được ví như Thiền Viện Trúc Lâm thứ hai của Đà Lạt. Công trình này được xây dựng từ năm 1993. Trên một ngọn đồi cao, mặt tiền hướng ra thác Voi – nơi có dòng nước lớn chảy ào ạt quanh năm. Được biết, chùa Linh Ẩn ở Đà Lạt do một vị trụ trì có tên Thích Tâm Vị xây dựng. Để phục vụ nhu cầu văn hóa tín ngưỡng cho những người dân Hà Nội vào Lâm Hà – Lâm Đồng xây dựng vùng kinh tế mới.
  • Một công trình không kém phần nổi bật chính là pho tượng Di Lặc đồ sộ cao 12,5 mét, rộng 6,5 mét, bề ngang dài tới 9 mét. Ngoài ra, ngôi chùa còn sở hữu rất nhiều pho tượng Phật quý, được chế tác vô cùng tinh xảo. Một phần do nằm ở vị trí khá cao, phần do nằm cạnh một ngọn thác lớn nên ở đây có bầu không khí rất trong lành, mát mẻ mang đến cho những du khách khi tới đây tham quan đều cảm thấy thư giãn, đầy thích thú.
chùa linh ẩn đẹp
Một trong những công trình kiến trúc của chùa Linh Ẩn. Ảnh Internet

2.12. Chùa Phước Huệ ở Đà Lạt 

Địa chỉ: Số 695 đường Trần Phú, quốc lộ 20, thị xã Bảo Lộc, tỉnh Lâm Đồng. 

  • Có thể nói chùa Phước Huệ là một trong số ít các chùa có công trình xây dựng và hoàn thành kiến trúc chùa lâu và cẩn thận nhất. Chùa được dựng vào năm 1936 ở làng Kon hin B’lao, lúc đầu chỉ là một thảo am bằng tranh tre do một số Phật tử tại địa phương tạo dựng. Theo năm tháng chùa đã xây dựng ngôi Tăng đường khang trang. Làm lễ đặt đá xây cổng tam quan, đúc tượng đức Phật Thích Ca Mâu Ni bằng đồng. Chùa tổ chức đắp tượng đài Di Lặc cao 3,50m ở sân trước chùa.
  • Và ngày nay khi đến đây các bạn sẽ được chiêm ngưỡng một ngôi chùa trang nghiêm. Có diện tích rộng rãi thoáng mát và tiện nghi. Chính giữa phật điện được tôn trí đức Phật Thích Ca Mâu Ni, hai bên thờ Bồ tát Văn Thù và Bồ tát Phổ Hiền. Ngày nay, chùa còn là một danh lam nổi tiếng của tỉnh Lâm Đồng. Vào những ngày cuối tuần du khách tứ phương về đây nghe chùa giảng pháp, sinh hoạt, và chiêm bái tín ngưỡng,…
chùa phước huệ
Một góc tôn trí của chùa Phước Huệ Đà Lạt. Ảnh Internet

2.13. Chùa Dược Sư 

Địa chỉ: Thôn Phú An, xã Phú Hội, Huyện Đức Trọng, tỉnh Lâm Đồng

  • Chùa được nằm trên một mảnh đất bao quanh là rừng núi, màu xanh của cây che phủ chùa. Nằm cạnh sông Đa Nhim, một vị trí hết sức đẹp và đúng phong thủy. Ngôi chùa được xây dựng dựa theo kiến trúc của Trung Quốc với phần uốn công của bốn góc mái, hai tầng. Theo như kiến trúc mà chùa có, phần tầng dưới Sư bà đã để trống, không vách ngăn biểu thị cho trí tuệ Bát Nhã.
  • Chùa Dược Sư là một ngôi chùa kì lạ, ở đây không có những lễ hội lớn. Hằng năm, vào những dịp lễ Phật Đản lớn, chùa vẫn có hoạt động xã hội, từ thiện và hoạt động cúng bái thần Phật. Nhưng hoạt động chính mà từ hơn 20 năm nay chùa vẫn ra sức duy trì đó chính là mở các lớp giảng dạy cho Ni sinh. Ngoài những tiếng gõ mõ, đọc bài, ở đây hầu như không có những hoạt động vui chơi như tổ chức lễ hội long trọng. Một ngôi chùa lẳng lặng giữa núi rừng xanh thẳm. Yên tĩnh và tĩnh tâm. Những người xuất gia tại đây hằng năm càng tăng lên.
chùa dược sư đà lạt
Hoạt động tại chùa Dược Sư. Ảnh Internet

3. Nên đi chùa nào ở Đà Lạt?

Có rất nhiều du khách khi đến đây thường hay đặt câu hỏi “Nên đi chùa nào ở Đà Lạt?” Chùa là nơi cửa Phật trang nghiêm. Mỗi ngôi chùa sẽ có một đặc điểm khác nhau, đến với chùa không phải chỉ là ngẫu hứng mà còn là một cái duyên giữa du khách với nhà chùa. Nên trước khi đến đây tốt nhất là các bạn nên tìm hiểu kĩ thông tin của chùa và nhu cầu của bản thân để đi đến ngôi chùa phù hợp nhất cho mình nhé!

4. Những điểm cần lưu ý khi tham quan chùa 

  • Chùa là nơi cửa phật nên luôn rộng cửa chào đón du khách. Nếu khách muốn ở qua đêm để tham quan chùa được nhiều hơn thì có thể liên hệ trước và báo lại cho các sư chùa ở đây nhé!
  • Hiện tại có nhiều thông tin sai lệch về việc thu phí khi vào cổng chùa. Thông tin đó là hoàn toàn sai lệch nhé các bạn!
  • Chùa được tọa lạc ở vị trí trên cao, đường đi khó nên nếu đi xe máy bạn nhớ di chuyển thật cẩn thận. nếu tay lái yếu thì có thể bắt cặp với những bạn có tay nghệ vao xiêu hơn để đi cho vững tâm bạn nhé!
  • Vì là chốn linh thiêng nên khi đi các bạn nhớ ăn mặc kín đáo, nhã nhặn, phù hợp.
  • Ngoài ra các bạn không được xả rác bừa bãi ra khuôn viên chùa cũng như không tự ý động chạm vào những vật trong điện thờ vầ gây mất trật tự. 
  • Và điều cuối cùng là du khách đừng quên trang bị những chiếc máy ảnh thật “xịn xò”, hoặc chiếc điện thoại được cài đặt app chuẩn, và những cục sạc dự phòng để phòng cháy pin vì cảnh quá đẹp bạn nhé.
không xả rác
Khi đi chùa bạn không nên xả rác bừa bãi, tránh gây ô nhiễm khuôn viên chùa. Ảnh Internet

Chùa ở Đà Lạt luôn là điểm đến thú vị dành cho du khách muốn khám phá vùng đất xinh đẹp này. Với 13 ngôi chùa nổi tiếng, mang trong mình những nét kiến trúc và điểm nhấn độc đáo riêng mà chúng tôi vừa chia sẻ. List.com.vn hi vọng rằng sẽ cung cấp cho bạn thêm nhiều thông tin hữu ích để chuẩn bị cho chuyến du ngoạn đến thành phố mù sương này nhé!

Na Na tổng hợp